به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «یادآوری نعمت های الهی و شیوه های درست استفاده از آنها» پرداختند که متن آن بدین شرح است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیراً وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلاً». ای کسانی که ایمان آورده‌اید به یاد خدا باشید و تسبیح و تهلیل خدا را بگویید نه در یک وقت بلکه روز و شب ذکر بگویید.
خوشا به حال کسانی که این حالات را دارند، مخاطب آیه تمام مؤمنین هستند تمام کسانی که معتقد به مبدأ و معاد و مراتب ولایت هستند.
بکرة و أصیلا را می شود به معنی وقت صبح و شام بگیرید یا اینکه بگویید منظور این است که دائماً به فکر خدا باشید و این معنی بهتر است.
آیات و روایات دیگری هم در مورد ذکر خدا و مراتب توحید و ولایت وجود دارد که به حد تواتر است. اگر خیر دنیا و آخرت را می خواهید به یاد خدا باشید، کسی که ما را بیشتر از همه دوست دارد خداوند متعال و اهل بیت علیهم‌السلام هستند، در مرتبه اول خدا بعد چهارده معصوم علیهم‌السلام. به یک اعتبار اصلاً ما ومنی نیست هر چه هست خداست. یعنی در جمیع حالات در مقابل حضرت حق متواضع و فرمانبردار باش، عبد باش، خیلی می گوییم ما بنده خداییم اما دروغ است، آیا ما یک روز بندگی خدا را کردیم؟
خداوند به ما خیلی لطف کرده است. قرآن می فرماید انسان اول آب گندیده بود بعد نطفه شد بعد به صورت یک تکه گوشت درآمد و بعد استخوان بندی و روی این استخوان گوشت و پوست آمد و خدا یک صورت زیبایی به ما داد، این مراحل در چهار ماه انجام شد، سپس روح ملکوتی عنایت کرد. وقتی انسان می خواست به دنیا بیاید طاقت و تحمل فشار هوا را نداشت، پنج ماه صبر کرد تا کمی بدن قرص و محکم شود تا بتواند به دنیا بیاید، قبل از اینکه متولد شود غذای مناسب او فراهم شده است، شیر مادر را خدا طوری قرار داده است که نوزاد دو سال بخورد و رشد کند، هیچ نقصی هم ندارد همه چیز در شیر مادر هست آنچه که انسان برای حیاتش نیاز دارد خدا در شیر مادر قرار داده است، و از همه مهم تر محبت مرا در دل والدین من قرار داده است.
این کارها را خدا کرده است این همه کارخانه در وجود تو قرار داده است که محیرالعقول است، اما انسان در مقابل خدا جبهه می گیرد و فرمانش را زیر پا می گذارد.
آیه می فرماید ای کسانی که ایمان آورده اید اگر طبق قرآن عمل کنید در دنیا و آخرت سعادتمند هستید و حیات ابدی در بهشت دارید و اگر طبق قرآن عمل نکنی در جهنمی و این اثر عمل خود انسان است، حضرت حق این همه رحمت عنایت کرده با این وجود گناه می کنی. گناه کردن جنگ با خداست، اگر کسی خدمتی به شما کند تا آخر عمر یادتان نمی رود، پس خدا را چرا با این همه نعمت فراموش کردید.
لذا خدا می فرماید اُذکرو اللهَ ذکراً کثیراً همیشه به یاد من باشید. خدا خالق ماست رازق ماست لحظه ای از من و شما جدا نیست، صریح قرآن است عقیده شیعه این است، خدا از من غافل نیست از رگ گردن به من نزدیکتر است تمام اعمال و رفتار و گفتار من و شما را می داند و می بیند.
نبی اکرم صلی‌الله علیه وآله فرمودند: «مَن أکثَرَ ذِکرَ اللّه ِعَزَّوَجلَّ أحَبَّهُ اللّه ُ» کسی که زیاد به یاد خدا باشد خدا دوستش دارد؛ خوشا به حال بنده ای که خدا او را دوست داشته باشد، هم در دنیا هم در آخرت وضع خوبی خواهد داشت.
ما هم همیشه به یاد خدا باشیم. اگر همیشه به یاد خدا باشیم آرامش روحی هم برای ما پیدا می شود و دیگر دنبال گناه کمتر می رویم چون می دانیم خدا می بیند و شاهد هم می گیرد.
در روایت قدسی هست که: «یَابْنَ آدَم أنَا یَوُمٌ جَدیدٌ وَ أناَ عَلَیْکَ شَهیدٌ فَقُلْ فیَّ خَیْراً، وَ اعْمَلْ فیَّ خَیْرَاً، أشْهَدُ لَکَ بِهِ فِی الْقِیامَةِ، فَإنَّکَ لَنْ تَرانی بَعْدَهُ أبَداً». در من کارهای خوب انجام بده حرف خوب بزن من روز قیامت می آیم و شهادت می دهم دیگر مرا نخواهی دید تا روز قیامت. پیغمبر هم می فرماید: «مَن أکثَرَ ذِکرَ اللّه ِ عزوجل أحَبَّهُ اللّه ُ». کسی که زیاد ذکر خدا بگوید یک حالت محبت و علاقه به خدا پیدا می کند، این اثر ذکر است، این خیلی مقام بالایی است.
حضرت رسول صلی‌الله علیه وآله می فرماید: کسی که ذکر خدا زیاد بگوید، خدا او را از آتش جهنم نجات می دهد و اسمش را از زمره منافقین خط می زند. یعنی در حقیقت به خدا ایمان دارد که خدا را حقیقتاً یاد کرده است.
امام باقر علیه‌السلام فرمودند: در تورات آمده روزی حضرت موسی علیه السلام عرض کرد: پروردگارا در بعضی مکان ها شرمم می آید که اسم تو را ببرم اسم تو را هر جایی نمی برم، حضرت حق خطاب کرد ذکر مرا همه جا بگو، در هر حال که هستید اسم مرا بگویید.
روایت دیگر از رسول اکرم صلی‌الله علیه وآله می فرمایند: هر وقت دور هم جمع شدید یاد خدا و عظمت حق و نعمت های الهی کردید ملائکه دور شما حلقه می زنند و به شما درود می فرستند و دعا می کنند و خدا گناهان شما را عفو می کند بلکه تبدیل به ثواب می کند؛ این اندازه ذکر خدا در همه جا مفید است و اگر در مجلسی یادی از خدا و نعم الهی و رحمت الهی نکنید روز قیامت حسرت می خورید و پشیمان می شوید.
هر مجلسی که می گیرید به یک عنوانی فضل و کرم و جود و فضائل اهل بیت علیهم السلام را بگویید از محبت خدا به بندگان بگویید، آن قدر خدا محبت به بندگان خود دارد که قابل تصور نیست. منظور این که کمی از غفلت بیرون بیاییم.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می فرماید: «مَنْ عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ» اگر می خواهی خدا را بشناسی اول خود را بشناس، ببین چی بودی. در روایتی هست که: «رَحِمَ الله امْرَاً عَرِفَ مِنْ اَیْنَ و فی اَیْنَ وَ اِلی اَیْنَ». فکر کن قبلاً کجا بودی، از کجا آمدی و چه کسی تو را آورده. حالا که غرق در نعمت هستیم باید فهمیدکه، «وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا»، احدی قدرت ندارد که نعمت های الهی را احصا کند. با این همه نعمت آیا شایسته است گناه کنیم؟! نعمت ابزاریست برای عبادت، نه برای گناه کردن. چشم را داده تا عبادت کنی، ببینی نه که چشم چرانی کنی.
البته ذکر چهارده معصوم علیهم‌السلام هم ذکر خداست، همان آثاری که برای ذکر خدا هست برای ذکر چهارده معصوم هم هست، فضائل و مصائب اهل بیت را بگویید سیره و زندگانی شان را بگویید.
